หลังจากที่ กระทรวงศึกษาธิการ ต้องประกาศเลื่อนการเปิดเทอมแรก ปีการศึกษา 2564 ถึงสองครั้งสองครา มีหลายโรงเรียนต้องทำการเรียนการสอนด้วยรูปแบบที่ไม่คุ้นเคยมาก่อน และเริ่มงงกับการดัดจริตใช้คำของผู้นำในวงการศึกษาประเทศสารขัณฑ์นี้ ตั้งแต่ On site, On hand, Online สารพัน ส่วนครูนั้น อ่อนแอ้แล้ หมดพลังไปเนิ่นนานแล้ว พอเริ่มเปิดภาคเรียนกันได้นิดหน่อยในบางโรงเรียนนอกเขตเมืองใหญ่ ลูกหลานเด็กๆ ได้อวดชุดนักเรียนใหม่ได้ไม่กี่วัน การเกิดคลัสเตอร์ใหญ่ๆ ในกรุงเทพฯ และปริมณฑล จนเกิดการสั่งปิดแคมป์คนงานระยะยาวถึง 30 วัน ทำให้แคมป์แรงงานแตก คนงานกระจัดกระจายกลับบ้าน แล้วสิ่งที่ทุกคนคาดการณ์กันไว้แล้วก็เกิดขึ้นจริงๆ

ไม่ใช่แต่แรงงานกลับบ้านเท่านั้น แต่พวกเขาเอาพยาธิโควิดกลับมาแพร่สู่ครอบครัว ชุมชน ในต่างจังหวัดกันด้วย คราวนี้ประเทศไทยถูกตีแตกอย่างสมบูรณ์ ยอดการค้นพบผู้ติดเชื้อโควิดทั่วประเทศสูงขึ้นแตะหลักหมื่นในเวลาเพียงสัปดาห์เดียว มีการค้นพบผู้ติดเชื้อเป็นเด็กนักเรียนในโรงเรียน ที่ได้สัมผัสกับผู้ป่วยที่เป็นญาติพี่น้องที่กลับบ้านมาจากแคมป์คนงาน โรงงานอุตสาหกรรม จนโรงเรียนต่างๆ ต้องสั่งปิดเรียนกันอย่างโกลาหล บางโรงเรียนเพิ่งจะเปิดเรียนเป็นวันแรกได้ไม่ถึงครึ่งวันด้วยซ้ำ ก็ต้องให้ผู้ปกครองต้องมารับลูกหลานกลับบ้านทันทีเพื่อหนีการแพร่ระบาดโควิด

ครู... เมื่อไหร่จะเปิดเทอม

เสียงร้องถามตามหลังผมมา ผู้ถามคงนึกว่าผมยังทำงานในโรงเรียนอยู่เลยถามอย่างนั้น หรือคิดว่าผมน่าจะรู้เพราะติดตามข่าวการศึกษามาโดยตลอด จะด้วยเหตุผลใดก็ตาม ผมก็ตอบฟันธงลงไปไม่ได้ในขณะนี้ แม้ว่า... โรงเรียนจะเป็นนิติบุคคล มีคณะกรรมการสถานศึกษา มีชาวบ้าน ผู้ปกครองมาร่วมด้วยช่วยดูแลการศึกษาของลูกหลาน แต่นั่นก็เป็นเพียงในนาม ทุกอย่างยังคงต้องทำตามคำสั่งการของเบื้องบนโดยตลอด ทั้งๆ ที่เรื่องบางเรื่องนั้นโรงเรียนน่าจะสามารถวิเคราะห์ แก้ปัญหา ดำเนินการเพื่อแก้ไขปัญหาของตนเองด้วยตนเองได้ก็ตาม ในสถานการณ์การระบาดของไวรัสโควิด-19 ในครั้งนี้ ต้องแยกโรงเรียนออกเป็น 2 กลุ่ม เพื่อดำเนินการที่แตกต่างกัน ไม่ควรเหมารวมให้เหมือนกันทั่วประเทศ

• โรงเรียนขนาดใหญ่ ที่มีนักเรียนจำนวนมาก อยู่ในเขตเมืองหรือในที่ที่มีคนเดินทางเข้ามาทำกิจธุระพลุกพล่าน ไม่สามารถที่จะคัดกรองพาหะได้โดยง่าย กลุ่มนี้ก็คงต้องอยู่ในมาตรการเฝ้าระวังเข้มข้น ยังเปิดเทอมให้นักเรียนไปเรียนตามปกติในชั้นเรียนไม่ได้ ยิ่งอยู่ใกล้บริเวณที่เกิดคลัสเตอร์ระบาด หรือมีปริมาณพบผู้ติดเชื้อรายวันทุกวันจะมาก-น้อยก็ไม่ควรเสี่ยงที่จะเปิดโรงเรียนในช่วงนี้
• โรงเรียนขนาดเล็ก ที่มีจำนวนไม่มากต่ำกว่า 250 คน ตั้งอยู่ชนบทห่างไกลเมือง อยู่บนเกาะ อยู่บนภู บนดอย อยู่กลางทุ่งนา อยู่กลางป่า ในหมู่บ้านชุมชนที่ไม่มีใครติดเชื้อ มีการเฝ้าระวังอย่างดี มีปริมาณคนเดินทางเข้าออกหมู่บ้านน้อยๆ หรือแทบจะไม่มีเลย มีการตรวจคัดกรองดูแลการเข้าออกตลอดเวลา โรงเรียนลักษณะอย่างนี้ควรจะเปิดเทอมได้แล้ว

ความห่วงใยในการเปิดเรียนภาคการศึกษาใหม่ 1/2564 นี้ คงไม่มีอะไรมากไปกว่า "อันตรายจากโควิด-19" เป็นแน่แท้ โรคร้ายที่ลุกลามแผ่ขยายไปทั่วโลกอย่างรวดเร็วพร้อมกับการพัฒนาตัวเองให้แปรเปลี่ยน จากตัวเดิมเป็นสายพันธุ์ใหม่ๆ ที่ระบาดได้รวดเร็วและรุนแรงมากยิ่งขึ้น จะเห็นได้ว่า การระบาดในรอบที่สามในประเทศไทยกระจายตัวรวดเร็วมาก น่าจะมาจากนอกประเทศทางฝั่งทิศตะวันออกจากเซียนพนันในบ่อนชายแดน มาสู่สถานบันเทิงในกรุงเทพฯ แล้วกระจายตัวออกไปสู่ต่างจังหวัด พอดีกับช่วงหยุดยาวเทศกาลสงกรานต์ เพียงแค่ 2 สัปดาห์เท่านั้น แผนที่ประเทศไทยที่แสดงการติดเชื้อจากสีขาว ก็เปลี่ยนเป็นสีเหลือง เขียว ส้ม และกลายเป็นสีแดงในทุกจังหวัดจริงๆ

ต้อนรับการเข้ามารับตำแหน่งของรัฐมนตรีใหม่หมาดกระทรวงศึกษาธิการ ที่ต้องยอมรับในไม่ช้าว่า ต้องเลื่อนการเปิดภาคเรียนจากเดิม 17 พฤษภาคม ไปเป็นวันที่ 1 มิถุนายน ซึ่งก็ยังไม่แน่ว่าจะเปิดได้จริงไหม หรือจะต้องเลื่อนออกไปอีก เพราะสถานการณ์ในขณะที่เขียนบทความนี้คือมีรายงานการติดเชื้อมากขึ้นถึง 4,887 คน เสียชีวิตในวันนี้มากถึง 32 คน ด้วยวัยที่น้อยลงด้วย