ปัญญาประดิษฐ์ หรือ AI (Artificial Intelligence) คือ โปรแกรมคอมพิวเตอร์ที่มีฟังก์ชันที่สามารถทำงานได้เหมือนกับมนุษย์ และสามารถเลียนแบบการทำกิจกรรมของมนุษย์ได้ เช่น การเรียนรู้ การวางแผน และการแก้ไขปัญหาต่างๆ เป็นตัวช่วยมนุษย์ในการคิด ซึ่งจะเน้นไปในเรื่องของการประมวลผล และวิเคราะห์ข้อมูลต่างๆ เพราะ AI สามารถทำงานได้รวดเร็วกว่าสมองของมนุษย์ แต่ในขณะเดียวกัน AI ยังไม่สามารถทำหน้าที่ที่ต้องใช้ประสาทสัมผัสได้
AI กำลังได้รับการกล่าวถึงกันมากจนเป็นที่วิตกกังวลว่า มันอาจจะเข้ามาแย่งงานของมนุษย์ คนจะตกงานเป็นจำนวนมาก จนเกิดปรากฏการณ์ในหลายๆ บริษัทที่ประกาศรับสมัครคนงานลดน้อยลงในบางสายงาน บ้างก็เพิ่มเงื่อนไขรับเฉพาะผู้มีประสบการณ์ด้านต่างๆ อย่างน้อย 2-3 ปี ทำให้ผู้ที่จบการศึกษาใหม่ๆ ไม่มีโอกาสได้รับเลือกให้เข้าทำงาน บัณฑิตใหม่จึงว่างงานกันมากขึ้นกว่าจะได้งานทำตรงกับสายงานที่ร่ำเรียนมา
ในแวดวงการศึกษาบ้านเราก็มีข่าวให้ได้เห็นว่า มีการนำ AI มาใช้งานกันบ้างแล้ว แม้จะยังไม่เป็นที่นิยมแพร่หลายมากนัก ด้วยการที่ความรู้เหล่านี้ยังอยู่ในวงจำกัด ทรัพยากรที่จะนำมาใช้ก็ยังไม่แพร่หลายด้วยราคาที่แพงและต้องจัดซื้อจัดหามาใหม่ (ก็รู้ๆ อยู่ว่า งบประมาณด้านนี้เราช่างน้อยนัก) ไม่เป็นไรเราค่อยๆ ศึกษา ปรับเปลี่ยนกันใหม่ อย่าเพิ่งใจร้อน เพราะเราอาจจะ... เจอ
แฮนนา มาเรีย (Hannah Maria) คุณครูสอนภาษาอังกฤษของโรงเรียนมัธยมในอเมริกา ได้โพสต์คลิปไวรัลที่เธอลาออกหลังเข้าสอนเป็นเวลา 3 ปี โดยมีคนสนใจจำนวนมาก เพราะเธอได้บอกสาเหตุที่ลาออกเพราะเห็นว่า "นักเรียนของเธอพึ่งพา AI ในการทำงานส่งมากเกินไป จนทำให้เด็กไม่ผ่านกระบวนการเรียนรู้ที่สำคัญ เช่น การเขียนเรซูเม่ และเรียงความ"
ในการให้สัมภาษณ์กับทาง Fox News มาเรียให้ความเห็นว่า เทคโนโลยีควรถูกจำกัดการใช้งานจนกว่านักเรียนจะขึ้นมหาวิทยาลัย เพราะการเข้าถึง AI อย่าง ChatGPT ที่ง่ายเกินไป ขัดขวางไม่ให้เกิดแรงผลักดันในการเรียนรู้ ซึ่งสาเหตุที่ทำให้เธอตัดสินใจลาออกหลังเข้ามาเป็นคุณครูได้เพียง 3 ปีก็เพราะเธอรู้สึกว่า เทคโนโลยีและ AI ได้ทำให้การสอนเด็กนักเรียนในปัจจุบันยากขึ้นกว่าเดิม
อย่างไรก็ตาม มาเรียระบุว่า ในระหว่างการสอนของเธอก็ยังคงมีเด็กนักเรียนที่ฉลาด ตั้งใจ และมีความสามารถอยู่จำนวนไม่น้อย และเธอก็ไม่อยากให้สิ่งที่เธอพูดเป็นการโทษว่าเป็นปัญหาที่เกิดขึ้นจากตัวเด็ก แต่ที่โพสต์คลิปไป ก็เพื่อสร้างความตระหนักรู้ต่อปัญหาจาก AI ที่กำลังขัดขวางเด็กจากกระบวนการพัฒนาทักษะที่สำคัญในชีวิต อย่างทักษะการเขียน การอ่าน และการคิดวิเคราะห์
นักศึกษาในสหรัฐฯ ขอคืนค่าเรียน หลังพบอาจารย์ใช้ ChatGPT ทำสไลด์
การใช้ AI ในการศึกษา กำลังกลายเป็นประเด็นที่ถูกถกเถียงอย่างร้อนแรงในแวดวงการศึกษา ล่าสุดเกิดกรณีที่ Ella Stapleton นักศึกษาจากมหาวิทยาลัยนอร์ทอีสเทิร์น ยื่นเรื่องร้องเรียนขอคืนค่าเล่าเรียน หลังพบว่า อาจารย์ใช้ ChatGPT สร้างเนื้อหาการสอน
เหตุการณ์นี้เริ่มขึ้นเมื่อ Stapleton ซึ่งเรียนวิชา พฤติกรรมองค์การ (Organizational Behavior) สังเกตเห็นความผิดปกติในเอกสารการสอน เช่น ข้อความที่ดูเหมือนเป็นคำสั่งที่ป้อนให้ AI อย่าง “expand on all areas. Be more detailed and specific.” รวมถึงสไลด์ประกอบที่มีภาพคนผิดรูป เช่น มีแขนขาเกินมา หรือมีข้อความสะกดผิด
สิ่งที่ทำให้เธอไม่พอใจอย่างยิ่งคือ ใน Course Syllabus อาจารย์ Rick Arrowood ระบุชัดว่า “ห้ามนักศึกษาใช้ AI” แต่อาจารย์ใช้ ChatGPT เอง เธอจึงยื่นร้องเรียนต่อคณะบริหารธุรกิจของมหาวิทยาลัย พร้อมเรียกร้องขอคืนค่าเรียนรายวิชานี้เป็นเงินกว่า 8,000 ดอลลาร์ หรือประมาณ 260,000 บาท แต่คำร้องถูกปฏิเสธหนึ่งวันหลังจากเธอสำเร็จการศึกษา
อ้างอิง: Entrepreneur
ในทัศนะของครูเก่าๆ แก่ๆ อย่างผมนั้นคิดว่า AI มีส่วนดีอยู่บ้างแต่ก็ไม่ทั้งหมด เพราะ AI มันแค่มีหน่วยความจำที่เป็นระเบียบ ซับซ้อน และจัดเก็บได้มากกว่าสมองมนุษย์เรา อันความรู้ต่างๆ มากมายมหาศาลนั้นก็ล้วนมาจากสมองที่มนุษย์คิด ไตร่ตรอง ถ่ายทอดออกมาให้เป็นความรู้อันหลากหลายจัดเก็บเป็นภาษาต่างๆ มากมายในโลก มีการบันทึกไว้ในแหล่งอ้างอิงต่างๆ แต่ด้วยข้อจำกัดที่สมองมนุษย์มีที่จัดเก็บน้อย และจัดเก็บในสิ่งที่ตัวเองสนใจ มีความต้องการเพียงเท่านั้น ความรู้ด้านอื่นๆ ที่เราไม่สนใจ รับรู้ รับทราบแล้วก็ลืมเลือนไป แล้วก็ถูกเจ้า AI นี่แหละไปกวาดมาเก็บรวบรวมไว้เป็นจำนวนมหาศาล
มนุษย์เรานั้นมีความละเอียดอ่อนในการปรุงแต่งความรู้เหล่านั้น มาเรียบเรียง มาถ่ายทอดใหม่ ในขณะที่ AI มัน "เถรตรงกว่า" ชนิดที่เรียกว่า กวาดๆ เอามารวม แล้วปะติดปะต่อกันไป แม้จะเป็นเรื่องเดียวกันแต่มันไม่ราบรื่น มีติดขัดตกหล่นอยู่ ถ้าไม่สังเกตดีๆ ก็อาจจะหลงเชื่อไปโดยง่าย ด้วยความที่มันทำได้เนียนเสียจนหลอกตานั่นเอง ถึงได้มีรูปอันสวยงามให้บรรดาผู้หลงใหลในโซเชียลนำมาแชร์ต่อหลอกกันเองมากมาย
นี่คือตัวอย่างอีกภาพที่ฮิตมากทั้งใน Facebook, Line ที่วัยรุ่นตอนปลายหรือรุ่นแย้มฝาโลงเอาไปแชร์กันระเบิดเถิดเทิง สร้างมาจาก AI คนที่รู้น้อยก็เป็นเหยื่อกด Like กด Share กัน เป็นพันๆ ครั้ง คนต้นโพสต์ก็ได้ยอดเข้าชมและส่งต่อจำนวนมาก ต่อไปก็จะมีรายได้ตามมาจากช่องทางต่างๆ บางพวกก็ใส่ลิงก์ไปเว็บขายของออนไลน์บ้าง ที่หนักสุดคือลิงก์ไปเว็บพนันออนไลน์ (ระวังเส้นทางการแชร์จะโดนรวบในฐานะผู้สนับสนุนให้มีการเล่นพนันออนไลน์ เข้าอีกหนึ่งข้อหาแบบไม่ได้ตั้งใจทำนะจ๊ะ)
ผิดไหมที่จะนำเอา AI มาใช้ในการศึกษา
ไม่ผิดหรอกครับ แต่จะต้องมีการควบคุม ออกแบบเครื่องมือสนับสนุนการใช้ และตรวจสอบแนะนำในการใช้ไปในทางที่ผิด ในหลายๆ ประเทศได้ศึกษาและวางระบบสนับสนุนอย่างเพียงพอ เช่น
ประเทศที่ประกาศเอา AI เข้ามาอยู่ในระบบการศึกษาตั้งแต่ K-12 หรืออนุบาลถึงมัธยมปลายแล้ว คือ China, USA, South Korea, Singapore, Japan, Finland, UAE, Estonia, India, Saudi Arabia, UK, Australia, Finland, Italy, Luxemburg, El Salvador, Taiwan, Uruguay, Rwanda, Chile, Canada, Germany, France, Spain, Slovenia, Lithuania และยังมีองค์กรระดับโลกที่สนับสนุนให้มี การใช้ AI ในระบบการศึกษา คือ UNESCO, World Bank & IDB, European Union
สหภาพยุโรป (EU) สร้าง Toolboxes สำหรับการศึกษาระดับอนุบาลผ่านโครงการ “I’m not a Robot” สำหรับเด็กในการปรับตัวให้เข้ากับอนาคต แล้วยังมีโครงการ “Generation AI” ที่โฟกัสที่ครูเด็กประถมและนักเรียน EU ได้เผยแพร่แนวทางปฏิบัติเกี่ยวกับการใช้ AI อย่างมีจริยธรรมในการสอนและการเรียนรู้
ประเทศจีน นำ AI เข้ามาเป็นหลักสูตรการศึกษาระดับชาติ มีการลงทุนอย่างหนัก และสนับสนุนแพลตฟอร์มการเรียนรู้แบบปรับตัวที่ใช้เทคโนโลยี AI ด้วยการลดหย่อนภาษีเป็นแรงจูงใจ จนมีโมเดล AI ของดีราคาถูก เช่น DeepSeek ขับเคลื่อนด้วยโมเดลภาษาขนาดใหญ่ DeepSeek-V3 แบบโอเพนซอร์ส ลักษณะการใช้งานเป็นแชตบอท หน้าตาคล้าย ChatGPT, Gemini ของฝั่งอเมริกา และอีกหลาย Chatbot AI ที่เรารู้จักกันทุกวันนี้ ใช้ซักถาม ตอบปัญหา หรือช่วยสร้างสรรค์เรียบเรียงข้อมูลต่าง ๆ
ประเทศญี่ปุ่น เปิดตัว AI ด้านการศึกษาเมื่อไม่นานนี้ มีแนวทางปฏิบัติด้วยการเลือกโรงเรียนนำร่องสำหรับโปรแกรม AI รัฐบาลญี่ปุ่นกำลังพิจารณาวางกฎระเบียบที่เหมาะสมสำหรับนวัตกรรมช็อคโลกที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน
ประเทศเกาหลีใต้ จะนำหลักสูตร AI มาใช้กับนักเรียนทุกระดับชั้นภายในปี 2025 หน่วยงาน Keris ของกระทรวงศึกษาธิการเกาหลีกำลังออกแบบและนำร่องการพัฒนาครูที่ครอบคลุมเกี่ยวกับ AI
ประเทศสิงคโปร์ เพื่อนบ้านอาเซียนใกล้เรา เปิดกลยุทธ์ “Smart Nation” โดยกำหนดทิศทางประเทศให้เป็นผู้นำด้าน AI ภายในปี 2030 จัดตั้งศูนย์วิจัย AICET โดย AI Singapore เพื่อปรับปรุงระบบการศึกษา มีแผน 5 ปีที่สถาบันการศึกษาแห่งชาติเพื่อนวัตกรรมและการวิจัย
ส่วนไทยเรานั้นยังคงหลงทิศหลงทาง ตกลงกันไม่ได้ รัฐบาลก็ไม่รู้เรื่องว่าจะทำอย่างไร ให้ใครเป็นเจ้าภาพดำเนินการพัฒนาวางระบบให้นำไปปรับใช้ ที่เห็นๆ ก็มีอาจารย์มหาวิทยาลัยด้านเทคโนโลยีก็มีการนำมาทดลองใช้กัน ง่ายๆ ก็เอาของต่างประเทศมาทั้งดุ้นในรุ่นทดลองใช้มาเรียนรู้ ไม่มีหน่วยงานกลางที่จะซื้อสิทธิมาร่วมพัฒนาต่อยอดใช้งานแต่อย่างใด แม้จะมีองค์กรอย่าง NECTEC และ สวทช. ดำเนินการ โครงการ AI Thailand อยู่และไปถึงไหนกันแล้วจะลงมาถึงเด็กและเยาวชนไหมนะ???
แค่ ตึก สตง. ตึกเดียวถล่มลงมา ตอนนี้ทุกหน่วยงานก็ไม่กล้าเสี่ยงทำอะไรแล้ว เพราะ "แผลเน่า" กำลังเปิดส่งกลิ่นเหม็นของระบบหารับประทานด้วยทุนคนอื่น ที่กระจายไปสู่ผู้คนในระดับรากหญ้า "เหม็น" ขนาดใช้หน้ากาก N95 ก็เอาไม่อยู่ มันลามไปยังอาคารรัฐสภาผู้ทรงเกือก(เกียรติ) ล่าสุดลามไปถึงวัด ถึงบ่อนโน่น ตัวใครตัวมันล่ะกัน
ครูมนตรี โคตรคันทา
บันทึก : 22-05-2568
